کد مطلب:41354 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

آيا علامه مجلسي، سيد نعمت الله جزايري، مرحوم بحراني، فيض كاشاني و امين استرآبادي جزء اخباري ها هستند، نقد گفتار اخباريون چيست؟

مؤسس مكتب اخباريها و قديمي ترين شارح و مدافع عقايد ايشان و نخستين مؤلف آن طايقه ميرزا محمد امين استرابادي است.[1]

شيخ يوسف بحراني و سيد نعمت الله موسوي شوشتري جزايري از فقها و علماي بزرگ اخباري هستند، و ملامحسن فيض كاشاني و علامه محمد باقر مجلسي را صاحب مشرب اخباري معتدل شمرده شده اند.[2]

اخباري ها معتقدند كسي غير از حضرات معصومين(ع) حق رجوع و استفاده و استنباط از آيات قرآن را ندارد، بلكه بايد براي فهم قرآن از اخبار امامان (ع) مدد جست و به وسيلة روايات قرآن فهميده مي شود، زيرا رواياتي داريم كه تفسير به رأي را ممنوع كرده اند.

اصوليون در ردّ اين حرف مي گويند درست است كه روايات تفسير به رأي را منع كرده اند ليكن معنايي كه صريح يا ظاهر قرآن به آن دلالت كند و انسان آن را بفهمد، تفسير به رأي نيست، بلكه تفسير به رأي اين است كه قرآن را بر اساس ميل و هواي نفس و مغرضانه تفسير كني.[3]

قرآن تصريح مي كند و فرمان مي دهد كه مردم در آن تدبّر كنند و فكر خود را در معاني بلند قرآن به پرواز در آورند: آيا آن ها در قرآن تدبر نمي كنند يا بر

دل هايشان قفل نهاده شده است.[4] اين كتابي است كه پر بركت كه نازل كرديم تا در آيات آن تدبر كنند و خردمندان متذكر شوند.[5] ما آن را قرآني عربي نازل كرديم، شايد شما درك كنيد و بينديشيد.[6]

علي (ع) خطاب به مردم مي فرمايد: هم اكنون كتاب پروردگار ميان شما است. حلال و حرامش آشكار و فريضه ها و مستحبات و ناسخ و منسوخ و مباح و ممنوع، خاص و عام،پندها و مثل ها، مطلق ها و محدودها، محكمات و متشابهاتش همه معلوم است.[7]

دلايل در گفتار اخباري ها در كتاب قوانين مرحوم ميرزاي قمي (ج 1، ص 393) و كتاب فرائد الاصول مرحوم شيخ مرتضي انصاري، ج1، ص 142 چاپ جديد آمده است. نيز مي توانيد در اين زمينه به كتاب جايگاه قرآن در استنباط احكام نوشته آقاي سيف الله صرّامي مراجعه نماييد.

[1] مصطفي حسيني دشتي، معارف و معاريف، ج1، ص 618 و 626، ماده: اخباريه و ج 4، ص 135، ماده: جزائري و ج 10، ص 623 ماده: يوسف بحراني.

[2] دائره المعارف بزرگ اسلامي، ج 7، ص 160 - 161، ماده اخباريان.

[3] مرتضي مطهري، اصول فقه - فقه، ص 35.

[4] محمد (47) آية 24.

[5] ص (38) آية 29.

[6] يوسف (12) آية 2.

[7] نهج البلاغه، خطبة 1.